En Sık Görülen Psikolojik Hastalıklar Nelerdir?
Psikolojik hastalıklar; günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyebilmekte ve genellikle uzmanlık gerektiren bir tedavi gerektirmektedir.
En sık görülen psikolojik hastalıklar; modern yaşamın getirdiği zorluklar, genetik yatkınlıklar, çevresel faktörler ve kişisel deneyimler gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ve yaygın olarak karşılaşılan rahatsızlıklardır. Bu hastalıklar bireyin düşünce, duygu ve davranışlarını etkileyebilmektedir. Ayrıca günlük yaşamı da olumsuz yönde etkileyebilmekte ve genellikle uzmanlık gerektiren bir tedavi gerektirmektedir.
En Sık Görülen Psikolojik Hastalıklar
Günümüzde en sık rastlanan psikolojik hastalıklar aşağıdaki gibidir:
Majör Depresif Bozukluk
Majör depresif bozukluk, yoğun üzüntü, umutsuzluk ve ilgi kaybı gibi belirtilerle karakterize olan ciddi bir ruh sağlığı sorunudur. Kişi, günlük yaşam aktivitelerini sürdürmede zorluk çekmektedir. Genellikle uyku problemleri, iştah değişiklikleri ve enerji kaybı yaşamaktadır.
Anksiyete Bozuklukları
Anksiyete bozuklukları; aşırı endişe, korku ve gerginlik hissiyle karakterizedir. En yaygın olanları arasında genel anksiyete bozukluğu, panik bozukluk, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) ve sosyal anksiyete bozukluğu bulunmaktadır.
Bipolar Bozukluk
Bipolar bozukluk, dönemsel olarak mani ve depresyon episodları yaşayan bir ruh sağlığı bozukluğudur. Kişi, mani döneminde aşırı enerjik, hırslı ve hızlı düşüncelidir. Depresyon döneminde ise umutsuzluk, ilgi kaybı ve intihar düşünceleri yaşayabilmektedir.
Şizofreni
Psikolojik hastalıklar arasında bulunan şizofreni; gerçeklikten kopma, sanrılar, halüsinasyonlar ve düzensiz düşünce desenleriyle karakterize olan ciddi bir zihinsel bozukluktur. Bu hastalık, kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyebilmekte ve zaman zaman hastaneye yatış gerektirebilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
OKB, tekrarlayan obsesif düşünceler ve bu düşünceleri bastırmak için geliştirilen tekrarlayıcı zorlayıcı davranışlarla karakterizedir. Kişi, obsesif düşüncelerinin kaygı verici etkilerinden kaçınmak için belirli ritüelleri veya davranışları tekrarlamaktadır.
Yeme Bozuklukları
Yeme bozuklukları, yiyeceklerle ilişkili ciddi davranışsal ve duygusal problemlerle karakterizedir. En yaygın olanları arasında anoreksiya nervoza, bulimia nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğu bulunmaktadır. Bu hastalıklar, kişinin beslenme alışkanlıkları üzerinde olumsuz etkiler bırakabilmekte ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), travmatik bir olayın ardından kişinin uzun süreli stres, korku ve endişe yaşadığı bir ruh sağlığı sorunudur. Kişi, travmatik olayla ilişkili belirtileri yeniden yaşama, kaçınma gibi semptomlar yaşayabilmektedir.
Uyum Bozuklukları
Psikolojik hastalıklar arasında bulunan uyum bozuklukları, kişinin yaşamındaki önemli değişikliklere uyum sağlama yeteneğini etkileyen psikolojik rahatsızlıklardır. Örnek olarak; işyeri stresi veya kültür şoku gibi durumlar uyum bozukluğuna yol açabilmektedir.
Kişilik Bozuklukları
Kişilik bozuklukları; kişinin düşünce tarzı, duygusal tepkileri ve ilişki tarzı üzerinde kalıcı ve esnek olmayan bir etkiye sahip olan ciddi psikolojik rahatsızlıklardır. Bu bozukluklar arasında borderline kişilik bozukluğu, narsistik kişilik bozukluğu ve obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu bulunmaktadır.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
DEHB, dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtü kontrolü eksikliği ile karakterize olan bir nörogelişimsel bozukluktur. Bu durum genellikle çocukluk döneminde başlamakta ve yetişkinlikte devam edebilmektedir. Ayrıca günlük yaşam aktivitelerini etkileyebilmekte ve başarılı bir işlevselliği engelleyebilmektedir.
Psikolojik Hastalıklar için Tedavi ve Destek
Psikolojik hastalıkların etkilerini hafifletmek ve semptomları yönetmek için çeşitli tedavi ve destek seçenekleri vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Psikoterapi: Psikoterapi, bir terapist ile bireysel olarak veya gruplar halinde yapılan konuşma tabanlı bir tedavi yöntemidir. Bu terapi türü, hastanın duygusal sorunlarıyla başa çıkmasına, düşünce ve davranışlarını değiştirmesine ve sağlıklı ilişki becerileri geliştirmesine yardımcı olabilmektedir.
- İlaç Tedavisi: Psikiyatristler, belirli psikolojik hastalıkların semptomlarını hafifletmek için ilaçlar reçete edebilmektedir. Antidepresanlar, antianksiyetikler, antipsikotikler ve duygu dengeleyiciler gibi ilaçlar sık bir şekilde kullanılmaktadır.
- Destek Grupları: Destek grupları, benzer sorunlarla mücadele eden insanların bir araya geldiği ve deneyimlerini paylaştığı yerlerdir. Bu gruplar, kişinin kendisini anlaşılmış ve desteklenmiş hissetmesine yardımcı olabilmektedir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı, psikolojik sağlığı desteklemenin önemli bir parçasıdır. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi teknikleri, psikolojik hastalıkların semptomlarını hafifletebilmektedir.
- Aile ve Sosyal Destek: Aile üyeleri, arkadaşlar ve diğer yakın ilişkiler, kişinin psikolojik sağlığını desteklemek için önemli bir rol oynayabilmektedir. Anlayış, destek ve sevgi, psikolojik hastalıklarla başa çıkma sürecinde kritik öneme sahiptir.
Her bir psikolojik hastalığın, bireysel tedavi ve destek gereksinimleri bulunmaktadır. Bu nedenle profesyonel yardım almak önemlidir. Bir sağlık uzmanıyla görüşmek, uygun tedavi planının belirlenmesine ve psikolojik sağlığın desteklenmesine yardımcı olabilmektedir.